Çocuk ve Ergenler İçin Sınav Kaygısı Ölçeğinin Biyopsikososyal Modelle Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi
Künye
TAN, Canan, Çocuk ve Ergenler İçin Sınav Kaygısı Ölçeğinin Biyopsikososyal Modelle Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2020.Özet
Bu tez çalışmasında, çocuk ve ergenler için biyopsikososyal model ile bir
sınav kaygısı ölceği geliştirilmesi ve geliştirilen bu ölçeğin psikometrik özelliklerinin
incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma üç aşamalı olarak tamamlanmıştır. İlk aşamada
biyopsikososyal modelin biyolojik, psikolojik ve sosyal üç alt boyutuna uygun olarak
150 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuş, havuz ölçek formu haline getirilip 200
öğrenciye uygulanmıştır. Güvenirlik analizi sonucunda zayıf ilişkili maddeler
havuzdan atılmış, bazı maddeler yeniden düzenlenmiş, en güçlü ifadelere sahip
olduğu düşünülen 54 maddelik yeni bir madde havuzu oluşturulmuştur. Yeni ölçek
taslağı 285 öğrenciye uygulanmış, faktör analizi ile incelenmiştir. Madde faktör yükü
0,30 altında olan maddeler öncelikli olarak atılmış, birden fazla faktörün altında
düşen maddelerde madde yükü daha yüksek olan alt boyut altına toplanmıştır.
Ölçeğin 30 maddelik son haline ulaşılmıştır. Aday ölçek, yaşları 10-18 arasındaki
202 ortaokul ve lise öğrencisine basılı form şeklinde uygulanmıştır. Likert
derecelemesindeki ölçeğin yapı geçerliği Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) ile
incelenmiştir. AFA sonuçlarına göre alt boyutların tamamının açıkladığı varyans
değeri %42,99 olarak belirlenmiştir. Özdeğerler 10'ar maddelik biyolojik, psikolojik,
sosyal alt boyutları için sırasıyla 8,63; 2,44; 1,82 olarak bulunmuştur. Literatürde yer
alan sınav kaygısının belirtileri bilişsel, fizyolojik, duygusal ve davranışsal olmak
üzere dört alt boyutta incelenmektedir (Yeşilyurt, 2007). Dört boyutun da analiz
edilmesine karar verilmiştir. Dört alt boyutun özdeğerleri ise sırasıyla 8,63; 2,44;1,82 ve 1,39 olarak bulunmuştur. AFA sonuçlarına göre alt boyutların tamamının
açıkladığı varyans değeri %47,64 olarak belirlenmiştir. Çocuk ve Ergenler İçin Sınav
Kaygısı Ölçeği'nin (ÇESKÖ) benzer ölçekler geçerliği “Westside Sınav Kaygısı
Ölçeği” ve “Revize Edilmiş Sınav Kaygısı Ölçeği” ile sınanmış, anlamlı düzeyde
ilişkili bulunmuştur. Diğer ölçeklerle kıyaslandığında çıkan yüksek korelasyon
katsayıları ve Cronbach Alfa katsayılarının yüksek olması ölçeğe ait ölçümlerin
tutarlılığı hakkında güçlü kanıtlar sunmuş olup, ÇESKÖ'nün ortaokul ve lise
öğrencileri için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır In this study, it was aimed to develop a test anxiety scale for children and
adolescents using biopsychosocial model, and examine its psychometric properties.
The study was completed in three steps. In the first step, a pool of 150 items was
created. The item pool was formed according to the biological, psychological and
social dimensions of the biopsychosocial model. Then the item pool was
administered to a sample of 200 students. As a result of the reliability analysis, poor
correlated items were removed from the pool, some items were revised and a new
item pool consisted of 54 items was created. The new draft of the scale was
administered to 285 students, and it was examined by factor analysis. The items that
their factor loading were below 0.30 were removed from the draft of the scale
primarily. Items that were falling below more than one factor, were collected under
the dimension which item load was higher. The 30-item final version of the scale
(each dimension has 10 items), was administered to a sample of 202 middle school
and high school students between ages of 10 and 18. Students were asked to rate on
3-point Likert scale. Exploratory Factor Analysis (EFA) was used to examine the
construcy validity of the scale. According to EFA results, the variance value
explained by all dimensions was determined as 42.99%. The eigenvalues were found
to be 8.63; 2.44; 1.82 respectively for biological, psychological and social
subdimensions. In the literature, test anxiety symptoms are analysed by four
subdimensions: cognitive, physiological, emotional and behavioral (Yeşilyurt, 2007).
It was decided to analyse these four dimensions too. The eigenvalues were found tobe 8.63; 2.44; 1.82 ve 1.39 respectively. According to EFA results, the variance
value explained by all dimensions was determined as 47.64%. The convergent and
discriminant validity for “Test Anxiety Scale for Children and Adolescents” was
tested with “Westside Text Anxiety Scale” and “Revised Test Anxiety Scale” and
was found to be significantly related. High correlation coefficients and high
Cronbach Alpha coefficients provided strong evidence for the consistency of the
measurements of the scale. It was determined that “Test Anxiety Scale for Children
and Adolescents” is a valid and reliable measurement tool for middle and high
school students.