Arkeoloji ve Toplumsal Tarih: 19. Yüzyıl Sonunda Osmanlı Coğrafyasında Arkeolojik Kazı İşçileri

Abstract

At the end of the 7 9th century, many regions of the Ottoman territory were the center of attention of international archaeology. A large number of western archaeologists and antiquarians were conducting excavations, especially in western Anatolia and Mesopotamia. Numerous works on these excavations have been published. These excavations and their publications still make up the main material for the science of archaeology. However these also are a large source of data concerning the social history of the late Ottoman era. This study offers some observations on workers of archaeological excavations in the Ottoman Empire in the 7 9th century, regarding labourers, the labour market and the difficulties of finding work, the number of workers, their skills, ethnic identities, wa9es and benefits, and problems related to these workers. The relationship between the various archaeological studies and social history is discussed.

19.yüzyıl sonrasında Osmanlı coğrafyasının pek çok bölgesi dünya arkeolojisinin ilgi odağıydı. Bilhassa Mezopotamya ve Batı Anadolu'da çok sayıda batılı arkeolog ve tarihi eser meraklısı kazılar gerçekleştiriyordu. Kazı süreçleri ve bulunan eserlerle alakalı çok sayıda yayınlar yapılıyordu. Bu kazılar ve ilgili yayınlar bugüne dek arkeoloji biliminin malzemeleri olarak değerlendirilmiştir. Oysa bu kayıtlar son dönem Osmanlı toplumsal tarihine ilişkin de çok sayıda veri içermektedir. Bu çalışmada söz konusu veriler üzerinden, 19.yüzyılda Osmanlı coğrafyasındaki arkeolojik kazılarda çalışan işçilere ilişkin bazı gözlemlere ulaşılmaktadır. İşçi kavramı, işgücü piyasası ve işçi bulma zorlukları , işçilerin sayıları, vasıfları, etnik kimlikleri, ücretler ve ödemeler, işçilerle yaşanan sorunlar gibi konular ele alınmaktadır. Arkeoloji ile toplumsal tarih arasındaki ilişkilere işaret edilmektedir.