Ortaokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Genel ve Örgütsel Sinizm Düzeylerinin Çeşitli değişkenler Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; İstanbul ili Ümraniye ilçesinde görev yapan ortaokul öğretmenlerinin genel ve örgütsel sinizm düzeylerini belirlemek ve bu düzeyin cinsiyet, yaş aralığı, eğitim düzeyi, mesleki kıdem, okulda çalışma süresi, mesleğini sevme durumu ve kadro durumu değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2021-2022 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Ümraniye ilçesindeki ortaokullarda görev yapan 366 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri; Wrigtsman (1992) tarafından geliştirilip, Erdost vd. (2007)’nin Türkçeye uyarladığı genel sinizm ölçeği ve Brandes’in (1998) geliştirip, Türkçe uyarlaması Erdost vd. (2007) tarafından yapılmış olan örgütsel sinizm ölçeği ile toplanmıştır. Veri toplama araçlarından elde edilen verilerin analizi SPSS paket programı aracılığıyla yapılmıştır. Araştırma çerçevesinde incelenen genel ve örgütsel sinizm düzeylerinin demografik unsurlara göre farklılık gösterip, göstermediğini ölçmek için ANOVA ve bağımsız örneklemler için t testiyle birlikte korelasyon analizleri yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; öğretmenlerin genel sinizm düzeyi orta düzey olmakla birlikte cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, okulda çalışma süresi, mesleki kıdem, mesleğini sevme durumları ve kadro durumları gibi değişkenlere göre farklılaşmamaktadır. Örgütsel sinizm düzeyleri ise düşük düzeyde olmakla beraber cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, okulda çalışma süresi, mesleğini sevme durumları ve kadro durumları gibi değişkenler arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken; mesleki kıdem değişkeni arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Araştırmaya katılan öğretmenlerin, genel ve örgütsel sinizm düzeyleri arasında yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Araştırma sonuçları çerçevesinde; eğitim örgütlerinde yaşanan örgütsel sinizmi engellemek için okullarda pozitif bir atmosfer yaratılmalı, öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarını ve aidiyet duygusunu geliştiren uygulamalara yer verilmeli, karar alma sürecine öğretmenler de katılmalı, öğretmenler ve idare arasında iletişim kanalları daima açık tutulmalı, adalet ve şeffaflığa dayalı bir yönetim anlayışı benimsenmeli, öğretmenlerin mesleki gelişimini sürdürmeleri adına seminerler planlanmalıdır.

The goal of this study is to determine the general and organisational cynicism levels of secondary school teachers working in Ümraniye, Istanbul and to identify whether this level is differentiated by variables such as gender, age interval, educational level, working duration at school, professional seniority, love for the profession and staff status. Relational screening model, as one of the quantitative research methods, was used in the research. The research sample consists of 366 teachers working in secondary schools in Ümraniye district of Istanbul during 2021-2022 academic year. The data used in this research is collected according to two measures the General Cynicism Scale developed by Wrigtsman and the Organizational Cynicism Scale developed by Brandes. ANOVA and specific statistical tests were used to measure whether the two variables examined in the research framework varied according to demographic factors. The results obtained from the research illustrate a moderate general cynicism among teachers while it does not significantly differentiate based on the specified variables. Although the organizational cynicism level was low, significant difference has been identified related to professional seniority. The other variables show no significance. Additionally, a highly significant relationship was found between the general and organizational cynicism levels of the teachers participated in the research study. In the light of the results, in order to prevent organizational cynicism in educational organizations, a positive atmosphere should be created in schools, practices that improve teachers' organizational commitment and sense of belonging should be included, teachers should participate in the decision-making processes, communication channels should always be kept open between teachers and administration, and a management approach based on justice and transparency should be adopted.