Different Roles Played by Translators While Recontextualizing Turkish Literature: Navigating Contextual Voices

Abstract

National literature can only gain recognition in other languages through translation, which places an important responsibility on the translator, especially in the process of recontextualization. This study examines the multiple roles translators play in the internationalization of Turkish literature. Focusing on The Turkish Theatre, Tales Alive in Turkey, and Yunus Emre: Selected Poems, different roles assumed by translators are explored within the framework of textual and contextual voices in translation. The works analyzed in this study are characterized by a large number of contextual materials such as prefaces, introductions, notes, and introductory chapters most of which are written by the translators themselves. Therefore, the concept of textual and contextual voices is used as a framework to analyze the different roles of translators in the re-contextualization of Turkish literature. By examining all these contextual voices, it is assumed that the role of translators as agents with different responsibilities in the recontextualization of Turkish literary products for English-speaking audiences can be better understood. The analysis has shown that by writing introductory parts, selecting specific plays, tales, and poems, and framing them for foreign audiences, the translators contribute to the recontextualization, transmission, and reception of Turkish literature in ways that go beyond mere linguistic translation and shape its reception in the English-speaking world. In doing so, they assumed roles not only as translators but also as authors, cultural mediators, informants, facilitators of cross-cultural understanding, and even editors, which may reveal the multifaceted responsibilities of translators in the recontextualization of national literature for a foreign audience.

Ulusal edebiyatın diğer dillerde tanınması ancak çeviri yoluyla mümkün olabilmekte, bu durum özellikle yeniden bağlamsallaştırma sürecinde çevirmene önemli sorumluluklar yüklemektedir. Bu çalışma, çevirmenlerin Türk edebiyatının uluslararasılaşmasında üstlendikleri rolleri incelemeyi amaçlamaktadır. The Turkish Theatre, Tales Alive in Turkey ve Yunus Emre: Selected Poems başlıklı eserlerde çevirmenlerin üstlendikleri farklı roller, çeviride metinsel ve bağlamsal sesler çerçevesinde incelenmektedir. Çalışmada incelenen eserlerde, çoğunluğu çevirmenlerin kendileri tarafından kaleme alınmış olan açıklayıcı kısımlar, önsözler, giriş yazıları ve notlar gibi bağlamsal materyallerin çokluğu göze çarpmaktadır. Bu nedenle çalışmada, Türk edebiyatının yeniden bağlamsallaştırılmasında çevirmenlerin farklı rollerini analiz etmek için metinsel ve bağlamsal sesler kavramı kavramsal çerçeve olarak kullanılmaktadır. Tüm bu bağlamsal seslerin incelenmesiyle, Türk edebiyatı ürünlerinin İngilizce konuşan kitleler için yeniden bağlamsallaştırılmasında farklı sorumlulukları olan aracılar olarak çevirmenlerin rolünün daha iyi anlaşılabileceği varsayılmaktadır. İnceleme sonuçları, çevirmenlerin giriş bölümleri yazarak, belirli oyunları, hikayeleri ve şiirleri seçerek ve bunları yabancı okurlar için şekillendirerek sunmalarıyla Türk edebiyatının uluslararası alanda tanınırlığına dilsel aktarımın çok daha ötesine geçen şekillerde katkıda bulunduklarını göstermiştir. Yeniden bağlamsallaştırma sürecinde Çevirmenlerin sadece çevirmen olarak değil, aynı zamanda yazar, kültürel aracı, bilgi sağlayıcı, kültürler arası iletişimi kolaylaştırıcı ve dahası editör rolleri üstlendikleri görülmüştür. Tüm bunlar, ulusal edebiyatın yeni bir okur kitlesi için yeniden bağlamsallaştırılmasında çevirmenlere düşen çok yönlü sorumlulukları gözler önüne sermektedir.