Rumelili Şairler Zincirinin Tanımayan Halkası Edirneli Bali Çelebi

Abstract

Edirneli Bâlî Çelebi, I. Selim-III. Murad dönemleri arasında yasamıs ve Edirne’de Darülhadis mütevelliligi yapmıs bir 16. yüzyıl sairidir. Günümüze yalnızca divanı ulasmıs sanatçının siirlerinin bir baska 16. yüzyıl sairi Rumelili Bâlî’ninkilerle karıstırıldıgı, tezkirelerin Edirneli Bâlî Çelebi Divanı’nda bulunan gazellerden birini Rumelili Bâlî’ye isnat etmelerinden anlasılmaktadır. Birincil kaynaklarda hakkında pek fazla malumat bulunmayan sairin hayatı, edebî kisiligi ve eserleri hakkında en güvenilir bilgi divanının basında yer alan mensur dibaceden elde edilmektedir. Tezkirelerde sairin ismine yer verilmemesinden ve divanının az sayıda nüshasının bulunmasından döneminde çok tanınıp okunan bir sair olmadıgı anlasılan Bâlî, oldukça samimi ve sade bir dille yazdıgı asıkâne siirlerle ön plana çıkar. Kullandıgı arkaik ve yerel kelimeler, atasözü, deyim ve halk deyisleri üslubunun en önemli özelliklerindendir. Sairin Necâtî, Hayâlî, Bâkî gibi usta sairlere yazdıgı çok sayıda nazire de bulunmaktadır. Onun siirlerinde Edirne ili de cografyası ve mimarisi ile yerini alır. Bâlî’nin, tüm bu özellikleriyle, kendinden önceki ve kendi dönemindeki Rumelili sairlerin üslubuna benzer bir üslup kullandıgı söylenebilir. Bu makalede edebiyat tarihi içinde hak ettigi ilgiyi görememis bu renkli Edirneli sairin hayatı ve edebî kisiligi hakkında bilgi verilecektir.