Evli Çiftlerin Kişilik Profillerinin Karşılaştırılması-II: HEXACO Kişilik Modeli

Abstract

Bu çalışmada kişilik özelliklerinin, fikir birliği çerçevesinde evlilik uyumuyla ilişkilerinin incelenmesi düşünülmüştür. Bu doğrultuda çalışmada, a) HEXACO Kişilik Envanteri’nin gözlemci formunun kullanılması ve test edilmesi, b) evlilik uyumu açısından HEXACO kişilik modelinin incelenmesi, c) evlilik uyumunda eşler arası fikir birliğinin rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya bir yıl ve daha uzun süre ile evli olan 296 kadın, 253 erkek olmak üzere 549 kişi ile bunların eşleri olmak üzere toplam 1098 kişi katılmıştır. Çiftlerden biri, Çift Uyum Ölçeği’nin Fikir Birliği alt boyutu ve HEXACO Kişilik Envanteri öz bildirim formuyla kendini, eşlerden diğeri ise HEXACO Kişilik Envanteri gözlemci formuyla eşini değerlendirmiştir. Sonuçlara göre HEXACO Kişilik Envanteri’nin gözlemci formunun 0,74-0,81 arasında iç tutarlılık güvenirlik katsayıları ve öz bildirim formuyla da 0,56 ile 0,71 arasında korelasyon gösterdiği hesaplanmıştır. HEXACO kişilik modeli açısından bakıldığında, bireylerin kendilerini değerlendirmesi ile eşlerinin değerlendirmeleri arasında sadece Deneyime Açıklık faktöründe farklılık görülmüş, diğer faktörlerde farklılık tespit edilememiştir. Fikir birliği düşük ve yüksek olan gruplar arasında ise Sorumluluk ve Deneyime Açıklık faktörleri açısından farklılık görülmüştür. Elde edilen sonuçlar öz bildirim-gözlemci formu farklılıkları, kişilik özellikleri, eş uyumu ve fikir birliği çerçevesinde tartışılmıştır.