Mağaza Mekânlarında Mekân Tasarım Bileşenleri Üzerine Kullanıcı Algısı İncelemesi

Abstract

Mağaza mekânlarını oluşturan mekân bileşenleri mağaza tasarımının ve kullanıcı algısının belirleyici unsurlarıdır. Bu faktörler, kullanıcıların algılarına göre algılarını yönlendirerek ideal mağaza iç mekânını oluşturur. Türkiye'de mağazacılık diğer iç mimarlık alanları gibi önemli bir çalışma alanıdır. Ancak bu çalışma alanının Türkiye'de yaygın gibi görünse de yüksek lisans ve doktora tezlerinde yeterince ele alınmadığı ve çeşitli alternatif bakış açılarıyla değerlendirilmediği kaydedildi. Bu tezde mağaza mekânlarındaki mobilya bileşenleri kavramı özel olarak ele alınmıştır. Ayrıca mağaza mekânlarını oluşturan tüm temel ve alt disiplinler incelenmiş, mağaza kavramının erken dönem faaliyet alanlarından günümüze kadar geçirdiği evrimsel süreç irdelenmiştir. Mağaza mekân bileşenlerinin yansıra, temel düzenleri ve ayrıca marka ve kimlik ilişkisinin kullanıcı algısı üzerine etkileri üzerinde durulmuştur. Bu çalışmanın temel amacı iç mekân tasarım bileşenleri ile kullanıcı algısı arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaçla kapsamlı bir literatür taraması yapılmıştır. İstanbul'da faaliyet gösteren bir mobilya mağazasının 15 kullanıcısından elde edilen anket ve görüşme verileri analiz edilmiştir. Elde edilen verilerle betimleyici grafikler, değerlendirmeler, açıklayıcı ve doğrulayıcı veriler analiz edilmiş ve yapılmıştır. Algısal ve davranışsal incelemeler sonucunda iç mekân estetik unsurları arasında yer alan tüm bileşenlerin kullanıcı algısı ve satın alma davranışı üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir.

The space components that makeup store spaces are the determining elements of store design and user perception. These factors create the ideal store interior by guiding users' perceptions based on their perceptions. In Turkey, retailing is an important field of work like other fields of interior architecture. However, it was noted that although this field of study seems to be widespread in Turkey, it is not adequately addressed in master's and doctoral theses and is not evaluated from various alternative perspectives. In this thesis, the concept of furniture components in in-store spaces is specifically discussed. In this context, all the basic and sub- disciplines that make up store spaces have been examined and the evolutionary process of the store concept from its early activity areas to the present has been examined. In addition to the components of store spaces, their basic layouts and the effects of the brand and identity relationship on user perception were emphasized. The main purpose of this study is to examine the relationship between interior design components and user perception. For this purpose, a comprehensive literature review was conducted. Survey data obtained from 15 users of a furniture store operating in Istanbul were analyzed. Descriptive graphs, evaluations, and explanatory and confirmatory data were analyzed and made with the data obtained. As a result of perceptual and behavioral investigations, it has been determined that all components among the interior aesthetic elements are effective on user perception and purchasing behavior.