Yabancılara Türkçe öğretiminde Mustafa Çiftçi'nin 'Ağlaya Ağlaya Öldük Anam Bacım' kitabının B1 seviyesine uyarlama çalışması ve okunabilirliği

Abstract

Yabancı dil öğrenimi ve öğretimi her geçen gün daha önemli bir konuma gelmekte ve bir zorunluluk olarak görülmektedir. Dünya üzerindeki etkisi, gücü ve jeopolitik önemiyle Türkçe de yabancılar tarafından öğrenilmek istenen bir dil konumuna gelmiştir. Son yıllarda Türkiye'ye çok sayıda yabancı uyruklu öğrencinin de gelmesiyle beraber yabancılara Türkçe öğretimi oldukça ilgi gören ve üzerine çalışmalar yapılan bir alan olmuştur. Dil öğretimindeki dört temel beceriden biri olan okuma, üzerine çalışma yapılması ve geliştirilmesi gereken bir beceridir. Yapılan araştırmalara bakıldığında okuma materyallerinin nicel anlamda azlığı ve okuma materyali olarak sadece ders kitaplarının kullanıldığı göze çarpmaktadır. Bu çalışmanın alandaki bu eksikliği gidermek amacıyla yapılması uygun görülmüştür. Hikaye türü yeni bir dil öğrenen öğrencilere kolaylıkla okutulabilecek ve tavsiye edilebilecek bir edebi türdür. Ancak yabancılara Türkçe öğretimi alanında A1, A2, B1 ve B2 seviyelerine yapılmış uyarlama çalışmaları oldukça az sayıdadır. Hikâye uyarlama çalışmaları hem alana katkıda bulunacak hem de dili yeni öğrenen öğrencilere Türk kültürünü, düşünce yapısını ve değerlerinin aktarımını sağlayacaktır. Türk hikayeciliğinin önemli yazarlarından biri Mustafa Çiftçi'nin, toplamda 16 hikaye barındıran ve son eseri olan "Ağlaya Ağlaya Öldük Anam Bacım" isimli kitabının Avrupa Dil Ortak Çerçeve Programı ve İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Ders kitabında belirlenen B1 seviyesine uygun uyarlama çalışması yapılarak alana örnek ve bir kaynak olması amaçlanmıştır. Uyarlaması yapılan hikayelerde Çetinkaya'nın okunabilirlik formülü uygulanarak, önce özgün metinlerin hangi eğitim düzeyinde oldukları tespit edilmiş sonrasında da B1 seviyesine uyarlanmış metinlerin hangi okunabilirlik düzeyine yükseldikleri ortaya konulmuştur.Foreign language learning and teaching is becoming more important day by day and is seen as a necessity. With its influence, power and geopolitical importance in the world, Turkish has become a language that foreigners want to learn. In recent years, with the arrival of many foreign students in Turkey, teaching Turkish to foreigners has been an area that has attracted a lot of attention and studies have been carried out. Reading, which is one of the four basic skills in language teaching, is a skill that needs to be studied and developed. When we look at the researches, it is striking that reading materials are scarce in quantitative terms and only textbooks are used as reading materials. It has been deemed appropriate to carry out this study in order to eliminate this deficiency in the field. The short story genre is a literary genre that can be easily read and recommended to students who are learning a new language. However, in the field of teaching Turkish to foreigners, there are very few adaptation studies to A1, A2, B1 and B2 levels. Story adaptation studies will both contribute to the field and ensure the transfer of Turkish culture, mentality and values to students who are new to the language. The last work of Mustafa Ciftci, one of the most important writers of Turkish storytelling, which contains a total of 16 stories, is aimed to be an example and a resource in the field by adapting it in accordance with the B1 level determined in the European Common Framework of Reference for Languages and the Istanbul Turkish Textbook for Foreigners. By applying Çetinkaya's readability formula in the adapted stories, it was first determined at which education level the original texts were, and then the readability level of the texts adapted to the B1 level was revealed.