التفاعل الفقهي بين المذهب الزيدي والمذهب الحنفي في العصور الثلاثة الأولى

Abstract

Bu araştırma, Zeydi mezhebiyle Hanefi mezhebinin fıkhî etkileşimi karşılaştırmalı bir çalışmayla ele almayı amaçlamaktadır. Çalışmanın problemi, iki mezhep arasındaki uyumun ve farklılığın boyutunu ve bunun genel olarak İslam hukukuna etkisini ele almaktır. Ayrıca bu araştırma, iki düşünce ekolü arasındaki ortak içtihat ilkelerini açıklığa kavuşturmayı ve içtihatların çeşitli dallarında aralarında uyumun ortaya çıktığı uygulamalı modelleri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmacı, bu çalışmada karşılaştırmalı yöntemi kullanmış olup, mezhepler arasındaki fıkhi argümanları karşılaştırmıştır. Aynı zamanda araştırmacı betimleyici ve analitik tümdengelim yöntemlerini kullanmış; her mezhebin temel ve ikincil kaynaklarındaki fıkhi metinleri analiz etmek için nicel ve nitel yöntemleri uygulamıştır. Verilerin doğruluğunu ve nesnelliğini sağlamak için modern veri toplama ve analiz teknikleri kullanılmıştır. Çalışma, üç ana bölümden oluşmaktadır: Birinci bölüm, iki mezhebin ortaya çıkışı ve ilk üç asırdaki tarihsel gelişimleri hakkında genel bir bakış sergiler. İkinci bölüm, mezhepler arasında ortak fıkhi istidlalleri ele alırken; üçüncü bölüm, Zeydi ve Hanefi mezhepleri arasında kesişimin görüldüğü muamelelerden, siyasi yönetim, cihat, ticaret, imamet gibi konular hakkındaki füru 'fıkıh meselelerinden örnekler getirecektir. Çalışmanın sonuç kısmında öne çıkan tespitler, iki mezhep arasındaki ortak içtihat esaslarını ortaya koyacak şekilde paylaşılacaktır. Çalışmada sunulan öneriler arasında çeşitli İslam mezhepleri arasındaki fıkıh diyaloğunun güçlendirilmesi ve benzerliklerin ortaya çıkarılması için karşılaştırmalı çalışmaların artırılması tavsiyesi yer almaktadır.This study aims to address the issue of jurisprudential interaction between the Zaidi and Hanafi schools through a comparative study. The problem of the study lies in understanding the extent of agreement and differences between the two schools and their impact on Islamic jurisprudence in general. The study aims to clarify the common jurisprudential principles between the two schools and analyze the practical models in which their agreement is evident in various jurisprudential branches. The researcher employed a comparative methodology, comparing the principles and branches of jurisprudence between the two schools. Additionally, the descriptive and analytical deductive methodologies were used. The researcher utilized both quantitative and qualitative methods to analyze jurisprudential texts from primary and secondary sources of each school. Modern techniques in data collection and analysis were also used to ensure the accuracy and objectivity of the results. The study consists of three main chapters: The first chapter provides a historical overview of the emergence and development of the two schools in the first three centuries. The second chapter reviews the common and agreed-upon jurisprudential principles between the two schools. The third chapter focuses on practical examples of the jurisprudential branches where there is agreement between the Zaidi and Hanafi schools in the areas of transactions, governance rules, jihad, sales, and imamate. The study reached several conclusions, the most notable being the significant agreement in jurisprudential principles between the two schools and in issues of jurisprudential branches. Among the recommendations of the study are to promote jurisprudential dialogue between various Islamic schools and to intensify comparative studies to bring viewpoints closer together.