İslam hukukunda akrabaya özgü hükümler

Abstract

Akrabalık bağı, bireyler arasında sıkı ilişkilerin oluşmasına ve belirli sorumlulukların doğmasına sebep olur. İslam hukukunda akrabalık bağı kan, evlilik ve süt emme gibi yollarla oluşur. Oluşan bu akrabalık ilişkileri beraberinde çeşitli hükümler meydana getirir. Bu hükümler arasında akrabaları ilgilendiren birçok hak ve yükümlülük bulunur. Bazıları sadece akrabalara özgü olmakla birlikte, bazıları da akrabalara göre değişiklik gösterebilir. İslam hukukunda ibadet ve muamelat açısından zekât, fıtır sadakası, cenaze, hac, nafaka, hidâne gibi konuların yanı sıra, hibe, miras, mahremiyet, velâyet, şahitlik gibi konulara ilişkin özel hükümler akrabaları ilgilendirir. Akrabaların karıştığı suçlar ve bu suçlara uygulanan cezalar ukûbat başlığı altında ele alınır. Bu hükümler, toplumsal dayanışmayı artırmak, bireyler arasında sevgi ve saygıyı pekiştirmek ve İslam'ın adalet ve merhamet ilkelerini yansıtmak amacıyla düzenlenmiştir. İslam hukukunun akraba için hükümleri hem bireysel hem de toplumsal barışın ve huzurun sağlanmasında önemli bir rol oynar. Bu araştırma, İslam hukukunda akrabalık ilişkilerine ve akrabalara özgü hükümlere Kur'an ve sünnet ışığında bir bakış sunarak, mezheplerin ve alimlerin görüşlerine yer vermeyi hedeflemektedir.Kinship bonds lead to the formation of close relationships and the emergence of certain responsibilities among individuals. In Islamic law, kinship bonds are established through blood, marriage, and breastfeeding. These kinship relationships give rise to various legal rulings. Among these rulings, there are many rights and obligations that concern relatives. Some of these rulings are original to relatives, while others may vary depending on the relatives involved. In Islamic law, in terms of worship and transactions, special provisions regarding issues such as zakat, fitr alms, funeral, pilgrimage, alimony, and charity, as well as donations, inheritance, privacy, guardianship, and witnessing concern relatives. Additionally, topics such as maintaining family ties (silat ar-rahim), privacy, guardianship, and testimony emphasize the social aspect of kinship relationships. Crimes involving relatives and the punishments for these crimes are addressed under the category of penalties (uq?b?t). These rulings are designed to enhance social solidarity, foster love and respect among individuals, and reflect the principles of justice and mercy in Islam. The rulings related to kinship in Islamic law play a significant role in ensuring both individual and social peace and harmony. This research aims to provide an overview of kinship relationships and rulings specific to relatives in Islamic law in the light of the Qur'an and Sunnah, incorporating the views of different schools of thought and scholars.