Dini mimari eserlerin yeniden işlevlendirilmesinde sürdürülebilirlik perspektifiyle analizi

Abstract

İnsan mirasının önemine inanarak ve özellikle dini mimari mirasın karşı karşıya olduğu ciddi meseleler dikkate alınarak, bu tezde, tarihi dini yapıların korunması konusu ele alınmakta ve yeniden işlevlendirilme stratejisinin, sürdürülebilirlik ve kalkınma alanlarındaki etkinliği kanıtlanmış koruma yaklaşımlarından biri olarak önemi vurgulanmaktadır. Bugün dünya genelinde birçok tarihi dini yapı çeşitli ideolojik nedenlerle asıl işlevlerini kaybetmiş durumda ve bu nedenle yeniden işlevlendirilmesi için yetersiz koruma önlemleri ve değişikliklerle karşı karşıyadır. Yeniden işlevlendirilme stratejisi, bilinçli yaklaşımı ve belirlenmiş kriterleriyle koruma sürecinin başarısını, hedeflerinin gerçekleştirilmesini ve toplumlarında çevresel, sosyal ve ekonomik yararlar elde edilmesini olumlu ve iyimser bir bakış açısıyla değerlendirmektedir. Ancak tarihi dini yapıların yeniden işlevlendirilmesinde açıkça görülen başarısızlıklar, etkisiz uygulamaların ortaya çıkarılması, yeniden incelenmesi ve düzeltilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Tez, farklı ülkelerin dini binaların yeniden işlevlendirilme deneyimlerine ilişkin seçilmiş vaka çalışmalarının incelenmesine yol açmaktadır. Bu, ilgili vaka çalışmalarını analiz etmek ve değerlendirmek önerilen bir modele göre yapılmıştır. Tez, denetlenen tarihi dini binaların, yeniden işlevlendirilme stratejisiyle korunmasının ardından, özellikle sosyal ve ekonomik açıdan iyi düzeyde sürdürülebilirlik elde ettiğini ortaya çıkarmıştır. Ancak yapıların form ve işlevini sürdürmesinin temel ölçütleri, binanın yeniden işlevlendirilmesine, somut ve smout olmayan yönlerinin özgünlüğünün korunmasına ve kullanıcıların ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik prosedürlerin uygulanması ve takibinde daha fazla dikkat ve hassasiyet gerektirmektir. Çevresel boyutlara gelince, gözle görülür bir ihmal olduğu tespit edilmiştir. Bu da dengenin sağlanması ve eksikliklerin giderilmesi için daha fazla çaba gösterilmesini gerektirmektedir.Believing in the importance of human heritage and considering the serious issues faced by religious architectural heritage, this thesis addresses the preservation of historic religious buildings and highlights the importance of the reuse strategy as one of the proven effective conservation approaches in the fields of sustainability and development. Today, many historic religious structures worldwide have lost their original functions due to various ideological reasons and are thus confronted with inadequate preservation measures and modifications. The reuse strategy, with its conscious approach and established criteria, evaluates the success of the conservation process, the achievement of its objectives, and the attainment of environmental, social, and economic benefits within their communities from a positive and optimistic perspective. However, the clear failures observed in the reuse of historic religious buildings highlight the need for exposing, reviewing, and correcting ineffective practices. The thesis leads to an examination of selected case studies on the reuse experiences of religious buildings in different countries. This analysis and evaluation of the relevant case studies have been conducted according to a proposed model. The thesis has revealed that the historic religious buildings under review have achieved a good level of sustainability, particularly from social and economic perspectives, following their preservation through the reuse strategy. However, the fundamental criteria for maintaining the form and function of these buildings require greater attention and sensitivity in the application and monitoring of procedures related to the reuse of the building, the preservation of the authenticity of its tangible and intangible aspects, and the fulfillment of users' needs. As for the environmental dimensions, it has been identified that there is a noticeable neglect, which necessitates additional efforts to restore balance and address the shortcomings.