Basra Körfezi’nde İngiliz - Amerikan Rekabeti: Bureymi Krizi’nden Bermuda Konferansı’na Körfez’de Güç Değişimi (1950-1957)

Abstract

ABD’nin yayılmacı bir politikayla Basra Körfezi’ne girişi zamanla en mühim müttefiki İngiltere ile bazı anlaşmazlıklar yaşamasına yol açmıştır. 1950’li yıllarda Arabistan, İran ve Mısır’da yaşanan İngiliz – Amerikan rekabeti bölge ülkeleri arasındaki ilişkilere doğrudan tesir etmeye başlıyordu. ABD’nin Ortadoğu’ya girişiyle birlikte bazı petrol şirketlerinin imtiyaz sahalarının hududunu belirleme ihtiyacı doğmuştu. Bu makalede, Doğu Arabistan’da Suudi hâkimiyetinin sınırlarının sorgulandığı bir dönemde Bureymi Çölü üzerinde yaşanan egemenlik krizinin sebepleri tarihi arka planıyla birlikte ele alınmıştır. Bureymi’de hak iddia eden Suudi Arabistan, bölgede petrol aramayı hedefleyen Aramco Şirketi vasıtasıyla ABD’nin desteğini alırken aynı bölgede hak iddia eden Ebu Dabi Emiri ve Maskat-Umman Sultanı İngilizlerden destek almıştır.

American entry in to Basra Gulf due to its expansionist policy caused a conflict of interest with its most strategic ally, Britain. Anglo-American rivalry through the 1950s, in Arabia, Iran, and Egypt, negatively impacted regional countries’ relations with one another. Due to the American presence in the Middle East, it was crucial to determine borders of concessioned areas of petroleum companies. This article also handles historical causes of hegemony crisis over Buraimi Oasis when Saudi hegemony in East Arabian frontiers was questioned. Saudi claims over Buraimi supported by US through Aramco while other regional players, Abu Dhabi and Oman, supported by Britain.