2000 sonrası Türk romanında klasik Türk edebiyatı ve Doğu İslâm kaynaklarının kullanımı

Abstract

Bu çalışmada 2000-2025 yılları arasında Türk romanında görülen Klasik Türk Edebiyatı ve Doğu-İslâm kaynaklarının kullanımı, çeşitli kuram ve terimlerin ışığında ortaya konulmuştur. İlk bölümde romana dair kuramsal çerçeve, tarihî seyir ve 2000 sonrası Türk romanını etkileyen siyasî ve sosyal değişimlerin üzerinde durulmuştur. Bu bölüm ayrıca "popüler kültür" ve "sosyal medya" etkisiyle değişen yazın hayatına dair de bilgiler vermektedir. Bölümün sonunda çalışmanın örneklem dönemini oluşturan 2000 sonrası Türk romanının genel çerçevesi ortaya konularak ele alınacak konunun idrakinde önemli bir yere sahip olan tarihî arka plan tamamlanmıştır. İkinci bölümde ise çalışmanın kastettiği kaynağın ne olduğunun anlaşılması amacıyla kaynağa dair bilgilendirmede bulunulmuştur. Türkistan (Orta Asya Türk) tarihinden başlanarak Osmanlı'da kültür ve edebiyat sahasını oluşturan temel değer ve kaynakların tespitine çalışılmıştır. Burada romanlarda aranılacak kaynağın ne olduğu da tespit edilmiştir. Tüm bu tespitlerin ışığında üçüncü bölümde "Dil Malzemesi", "Sosyal Hayat Tezahürleri", "Din ve Dinî Terminoloji", "Tarih, Mitoloji, Destan, Efsane, Anlatı" ve "Güzel Sanatlar" başlıkları altında Klasik Türk Edebiyatı'nın kaynakları romanlardan örneklerle ortaya konulmuştur. Verilerin ortaya konulmasıyla beraber çalışmanın hipotezlerinden birini oluşturan "Klasik Türk Edebiyatı ve Doğu- İslâm kaynaklarının kullanımı romanda ne yaptı?" sorusunun cevabı son bölümde self- oryantalizm ve oksidentalizm çerçevesinde aranmıştır.

In this study, the use of Classical Turkish Literature and Eastern-Islamic sources in the Turkish novel between 2000 and 2025 is presented in the light of various theories and terms. In the first part, the theoretical framework of the novel, the historical course and the political and social changes affecting the Turkish novel after 2000 are emphasized. This chapter also provides information about the changing literary life under the influence of "popular culture" and "social media". At the end of the chapter, the general framework of the post-2000 Turkish novel, which constitutes the sample period of the thesis, is presented and the historical background, which has an important place in the realization of the subject to be discussed, is completed. In the second chapter, information about the source was given in order to understand what the source meant by the thesis is. Starting from Central Asian Turkish history, the main values and sources that constitute the field of culture and literature in the Ottoman Empire have been identified. Here, it is also determined what the source to be sought in novels is. In the light of all these determinations, in the third chapter, the sources of Classical Turkish Literature under the headings of "Language Material", "Manifestations of Social Life", "Religion and Religious Terminology", "History, Mythology, Epic, Legend, Narrative" and "Fine Arts" were revealed with examples from novels. With the presentation of the data, the answer to the question "What did Classical Turkish Literature and the use of Eastern-Islamic sources do in the novel?", which constitutes one of the hypotheses of the thesis, is sought in the last chapter within the framework of self-orientalism and occidentalism.