Okul öncesi öğretmenlerinin özel gereksinimli çocuklara yönelik sosyal kabulleri ile kaynaştırma yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Sosyal kabul bireyin kabul görmesi, kendini keşfetmesi ve değerli hissetmesi için önemli bir faktördür. Okul öncesi öğretmenlerinin de özel gereksinimli çocukların akranları ve toplum tarafından kabul görmeleri, onlarla sağlıklı iletişim kurabilmeleri ve topluma kazandırılabilmeleri için olumlu tutum ve davranışlara sahip olmaları beklenmektedir. Bu araştırmanın amacı; okul öncesi öğretmenlerinin sosyal kabulleri ile kaynaştırma uygulamalarına yönelik yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada yakınsayan paralel desen kullanılmıştır. Bu desen kapsamında nitel ve nicel veriler eş zamanlı toplanmış, ayrı ayrı yorumlanmış ve en sonunda birleştirilerek aralarındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ilinde okul öncesi öğretmeni olarak görev yapan 59 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerini toplamak için ''Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Öğretmen Sosyal Kabul Ölçeği'',''Yapılandırılmış Görüşme Formu'' ve ''Demografik Bilgi Formu'' kullanılmıştır. Verilerden görüşme formları MaxQda24 programına yüklenmiş açık kodlama tekniği ile kodlanmış ve tematik analiz yöntemi ile analizlenmiştir. Ölçek verileri ölçek puan aralığı formülasyonu ile yorumlanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sosyal kabulleri düşük, orta ve yüksek olmak üzere üç düzeyde incelenmiştir. Araştırma sonucunda araştırmaya katılan öğretmenlerin sosyal kabul düzeyleri arttıkça kaynaştırma yeterliklerinden sınıf ortamı uyarlamaları, etkili öğretim yöntemleri ve BEP sürecine yönelik becerilerinde bir artış olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra duygularını farkındalıkla açıklayabilme becerilerinin de anlamlı bir farklılık görülmemiştir.Social acceptance is an important factor for an individual to be accepted, to discover themselves and to feel valued. Preschool teachers are also expected to have positive attitudes and behaviors so that children with special needs are accepted by their peers and society, to be able to communicate with them healthily and to be integrated into society. The purpose of this research is to examine the relationship between preschool teachers' social acceptance and their competence in inclusive practices. A convergent parallel design was used in the research. Within the scope of this design, qualitative and quantitative data were collected simultaneously, interpreted separately and finally combined to examine the relationship between them. The study group of the research consists of 59 teachers working as preschool teachers in Istanbul. ''Teacher Social Acceptance Scale for Individuals with Special Needs'', ''Structured Interview Form'' and ''Demographic Information Form'' were used to collect the research data. The interview forms from the data were loaded into the MaxQda24 program, coded with the open coding technique and analyzed with thematic analysis method. The scale data were interpreted with the scale score range formulation. The social acceptance of the teachers participating in the study was examined at three levels as low, medium and high. As a result of the study, it was observed that as the social acceptance levels of the teachers participating in the study increased, there was an increase in their skills regarding adaptations to the classroom environment, effective teaching methods and the IEP process. In addition, no significant difference was observed in their skills of being able to explain their feelings with awareness.