Rami Kütüphanesi'ndeki resimli çocuk kitaplarının karakter ve değer eğitimine ve çocuk bakış açısına göre incelenmesi

Abstract

Araştırma ile çocukların ilgi, ihtiyaçları ve gelişim özellikleri dikkate alınarak hazırlanmış nitelikli çocuk kitaplarının, karakter ve değer eğitimi sürecindeki önemli etkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma iki aşamalı gerçekleştirilmiştir. Bu sebeple ''nitel araştırma'' yöntemlerinden ''doküman inceleme'' ve ''tematik içerik analizi'' yöntemi araştırmada birlikte kullanılmıştır. İlk aşamada; Rami Kütüphanesi'nde yer alan okul öncesi dönem resimli çocuk kitaplarının karakter ve değer eğitimi açısından; künye, resimleme, iç ve dış yapı özellikleri, karakter ve değer eğitimi açısından sahip olduğu niteliği incelenmiştir. Araştırmanın evrenini, Rami Çocuk Kütüphanesi'nin okul öncesi kategorisinde yer alan 2536 kitap oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise ölçüt örnekleme yolu ile seçilen 250 kitabın incelenmesi sonucunda ulaşılan 3 kitap oluşturmaktadır. Kitaplar, ''Resimli Öykü Kitaplarını Değerlendirme Ölçeği'' ve araştırmacı tarafından hazırlanan ''Resimli Çocuk Kitaplarını Karakter ve Değer Eğitimi Açısından İnceleme Formu'' ile incelenerek seçilmiş ve analiz edilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasını ise kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ile Eyüpsultan bölgesinden seçilen, 4-6 yaş aralığındaki okul öncesi dönem çocukları oluşturmaktadır. 3 kitap ilk olarak çocuklara okunmuş, yarı yapılandırılmış görüşme soruları ile bu kitaplar kahramanlar, çocukların beğeni durumları, kitapta yer alan değerler ve kahramanların karakter özellikleri bakımından değerlendirilmiştir. Sonrasında çocuklardan alınan cevaplar kodlanarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda incelenen kitapların okul öncesi dönemde karakter ve değer eğitiminde kullanılabilecek bir niteliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda çocukların kitaplara yönelik değerlendirmeleri analiz edildiğinde; kitapta yer alan değerleri, kahramanların karakter özelliklerini ve kitapta yer alan temaları fark ettikleri ve ifade ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bu durum niteliği bakımından dikkat edilerek yazılan ve çizilen resimli çocuk kitaplarının, okul öncesi dönem çocukları tarafından açık bir şekilde anlaşıldığını ve beğenildiğini ortaya koymaktadır.The study aimed to demonstrate the significant impact of quality children's books, prepared with children's interests, needs, and developmental characteristics in the process of character and values education. The study was conducted in two stages. Therefore, the qualitative research methods of document review and thematic content analysis were used together. In the first phase, the preschool picture books in the Rami Library were individually analyzed in terms of character and values education. Their imprint, illustrations, internal and external structural features, and character and values education perspectives were examined. The research population consisted of 2,536 preschool books belonging to the Rami Children's Library. The study's principles were determined by a review of 250 books selected through a thorough evaluation process. The books were selected and analyzed using the "Picture Storybook Evaluation Scale" and the "Picture Children's Books in Terms of Character and Value Education Examining Form," developed by the researcher. The second phase of the study consisted of preschool children aged 4-6, selected from the Eyüpsultan region using convenience sampling. Three books were first read to the children, and the books were evaluated using semi-structured interview questions regarding the characters, the children's preferences, the values in the books, and the characters' character traits. The children's responses were then coded and analyzed. The study concluded that the books examined were suitable for use in character and values education in the preschool period. Furthermore, an analysis of the children's evaluations of the books revealed that they recognized and expressed the values contained in the book, the character traits of the characters, and the themes within. This suggests that carefully written and illustrated picture books are clearly understood and appreciated by preschool children.