Yetişkinlerde Çevrimiçi Kumar Oynamada Bağımlılığın Risk ve Koruyucu Faktörlerinin İncelenmesi

Abstract

Çevrimiçi kumar oynama davranışı, zararsız bir aktiviteden ciddi bir psikiyatrik sorun oluşumuna kadar uzanan geniş bir çerçevede gerçekleşebilir. Bu çalışmada, çevrimiçi kumar bağımlılığının gelişiminde rol oynayan sosyo-demografik, sağlıkla ilişkili ve kumarla ilişkili özellikler, motivasyonlar ve bilişler ile sosyal, sorunlu ve patolojik kumarbaz düzeyinde ilişkileri ve farklılıkları inceleyerek risk ve koruyucu faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, 18-71 yaş arasındaki 556 katılımcıya amaçlı ve kartopu örnekleme yöntemiyle çevrimiçi anketler uygulanmıştır. Anketlerde Demografik Bilgi Formu, İnternet Kumar Bağımlılığı Ölçeği (İKBÖ), Kumar Oynama Bozukluğu Tarama Testi (KOBTT), Kumar Oynama Nedenleri Ölçeği (KONÖ), Kumar Risk Tarama Ölçeği (KURT) ve Şans/Bahis Oyunları- Kumar ile İlişkili Düşünceler Ölçeği (GRCS-T) kullanılmıştır. Parametrik test varsayımları sağlanmadığından Bonferroni düzeltmeli Kruskal-Wallis, Mann Whitney U ve Ki-Kare analizleriyle çalışılmıştır. Bulgularda, erkek cinsiyet, lise ve ön lisans mezunu olmak, bekarlık, kötü aile ilişkileri, yetersiz sosyal destek, hobilere katılmama veya düşük katılım sıklığı, uyuşturucu madde tüketimi, yüksek sıklıkta tütün kullanımı, intihar girişimi, çocukluk ve ergenlik döneminde kumar başlangıcı, başlangıçta büyük bir maddi kazanç/kayıp yaşama, kumar oynayan çevreye sahip olma, yüksek sıklıkta kumar oynama, slot ve bahis türlerine sık katılım, beş ve üzeri kumar türüne katılma, geçmişte KOB tedavisi alma, eğlenme/heyecanlanma, kaçınma, para kazanma ve sosyalleşme amacıyla yüksek kumar oynama motivasyonu ve kumara ilişkin bilişsel çarpıtmalar sorunlu ve patolojik oynama ile ilişkili risk faktörü olarak belirlenmiştir. Buna karşın, kadın olmak, evli olmak, çocuk sahibi olmak, yüksek lisans ve doktora mezunu olmak, iyi aile ilişkileri, güçlü sosyal destek ağı, sağlıklı/keyifli aktivitelere yüksek katılım gösterme, kumar oynamayan sosyal çevre, düşük sıklıkta kumar oynama, yaşam boyu yalnızca 1 kumar türüne katılma, kumar oynamaya yetişkinlikte (25 yaş üzeri) başlama, sosyal kumar oynama ile ilişkili koruyucu faktörlerdir.Online gambling behavior can range from a harmless activity to a serious psychiatric disorder. This study aims to identify risk and protective factors by examining the relationships and differences at the levels of social, problem, and pathological gamblers regarding socio-demographic, health-related, and gambling-related characteristics, motivations, and cognitions. Surveys were administered online to 556 participants aged between 18-71 years, using purposive and snowball sampling methods. The surveys included a Demographic Information Form, Internet Gambling Addiction Scale (IGAS), Gambling Disorder Screening Test (GDST), Five-Factor Gambling Motives Scale (GMS), Gambling Risk Screening Scale (GRSS), Gambling-Related Cognitions Scale (GRCS-T). Due to the failure to meet parametric test assumptions, analyses were conducted with Bonferroni-adjusted Kruskal-Wallis, Mann Whitney U, and Chi-Square tests. Findings identified risk factors associated with problem and pathological gambling including being male, having a high school or associate degree, being single, poor family relations, inadequate social support, low or no participation in hobbies, substance abuse, high frequency of tobacco use, having attempted suicide, starting gambling in childhood or adolescence, experiencing significant financial gain/loss initially, having a gambling environment, high frequent gambling, frequent participation in slots and betting types, engaging in five or more types of gambling, past gambling disorder treatment, gambling for entertainment/excitement, avoidance, earning money, and socialization purposes, and cognitive distortions related to gambling. Conversely, being female, being married, having children, having a graduate or doctoral degree, good family relations, strong social support network, high participation in healthy/enjoyable activities, non-gambling social environment, low frequency of gambling, only engaging in one type of gambling throughout life, and starting gambling in adulthood (over 25 years old) were identified as protective factors associated with social gambling.