Penç Motifinin Tarihsel Gelişimi ve Karakterleri

Abstract

Bitkisel motifl er sanatın her dalında ve döneminde kullanılmış ve süsleme unsuru olarak vazgeçilmez bir önem kazanmışlardır. Bunların arasında en çok kullanılanlarından biri olan penç bütün medeniyetler ve sanatlarda ortak motif olarak da göze çarpmaktadır. Birçok kullanım alanı olmakla beraber kullanıldığı alanlarda vazgeçilmez bir süsleme unsuru olarak görülmektedir. Penç, tezhip sanatımızın da başlıca motifl erinden biridir. Çeşitli çiçeklerin enine kesitinin stilize edilmesiyle ortaya çıkmıştır. Kaynağına ilişkin rivayetler arasında Çin Türkistan’ından gelmiş olduğu ve bir çok farklı medeniyetin sentezi olan Orta Asya Türk Sanatı’nda kullanılan lotus çiçeğinin bir yansıması olabileceği görüşleri vardır. Bunların yanında Çin kültüründe kutsal kabul edilen hosoge çiçeğinin de penç motifi - nin kökeni olabileceği de bunlardan biridir. Motifi n tarihteki ilk örneklerinden günümüze geliş biçimine, çeşitlerine, çizim safhalarından kullanım alanlarına kadar bütün inceliklerine tezde yer verilmiştir.

Floral ornaments are used in every branch and the period of art and an essential importance as an element of the ornament. Among them is one of the most used penç as a common ornament in all civilizations and also outstanding. Although many areas are used as an indispensable ornament areas are outstanding. Penç is one of the main motifs of our art of illumination. A variety of stylized fl owers emerged with the transverse section. The resource concerning among the rumors had come from China Turkestan and there are thoughts may be a refl ection of lotus whose used in the Middle Asia Turk art which synthesis a great number of diffi rent civilisation. Besides, The hosoge fl ower of which enshrined in the China culture, one of these to used to the origin of the fl ower penç ornament. The arrival from fi rst examples of the history to the present format, types of ornament, from drawing phases to the used areas has been mentioned in thesis.