Bilim Tarihi Bölümü
Güncel Gönderiler
-
Yaşamdan Bilince: Aristoteles ve Hegel’de Efendi ve Köle İlişkisi
(Hamdi BRAVO, 2025)Bu çalışmada, Aristoteles’in etik ve politika metinleri incelenerek efendi ve köle ilişkisinin bilinç ve bilgi problemi olmadığı gibi zor, sömürü ve üretim ilişkisi olmadığına dikkat çekilecektir. Çalışmanın temel tezi, ... -
İsrail-Filistin Çatışması ve Adlandırma Sorunu: Felsefi Bir İnceleme
(Ahi Evran Üniversitesi, 2025)7 Ekim 2023’te yeniden gündeme gelen İsrail-Filistin savaşı uluslararası hukuk, uluslararası ilişkiler ve siyaset bilimi alanlarında yeni tartışmalar açığa çıkardığı kadar felsefede de etik ve politik açıdan yeni sorular ... -
Antigone’nin Kardeşlik Hakkı: Etik ve Politik Birlik Tahayyülü için Bir Giriş
(Kadın ve Demokrasi Derneği, 2025)Bu çalışma, Sophokles’in Antigone adlı tragedyasını etik ve politik birlik bağlamında yeniden okumayı amaçlamaktadır. Antigone’nin eylemlerini yalnızca aile bağlarına indirgemek yerine, Antik Yunan’daki hane ve polis ... -
Aristoteles’in Dostluk, Arkadaşlık ve Kardeşlik Kavramları Arasındaki İlginin ve Ayrımın Etik ve Politik Değeri
(Hitit Üniversitesi, 2025)Bu çalışma, Aristoteles’in dostluk (philia) kavramını kardeşlik (adelphos) ve arkadaşlık (hetairia) ile karşılaştırarak, literatürde hâkim olan benzerlik vurgusunun aksine, kavramsal farklılıklara odaklanmayı amaçlamaktadır. ... -
Yazma Eserlere Düstügü Notlar Çerçevesinde Muhammed et-Trabzonî’nin Musahhih ve Okur Yönü
(Trabzon Üniversitesi, 2024)Alimlerin okuma, tashih ve tahşiye pratiklerine yönelik çalışmalar ilmi kimliklerinin incelenmesinde tamamlayıcı bir rol üstlenir. Bir alimin kitaplarına düştüğü notlar, okur olarak kitapla kurduğu ilişkiyi göstermesi ... -
Belsoğukluğunu Frengiden Ayırmak: Risâle-i Durûre’l-Muhât
(Mersin Üniversitesi, 2024)Amaç: Frengi Avrupa’da yayılmaya başladıktan çok kısa bir süre sonra, belsoğukluğu ile karıştırılmaya başlanmış ve bu iki hastalığın aslında aynı hastalığın farklı evresi olduğuna, ya da aksine iki ayrı hastalık olduğuna ... -
First Photometric Investigation of V517 Cam Combined with Ground-Based and TESS Data
(Elsevier, 2025)The observations of eclipsing binary systems are of great importance in astrophysics, as they allow direct measurements of fundamental stellar parameters. By analysing high-quality space-based observations with ground-based ... -
البصريات ونظرية الإبصار بين جالينوس وأبي بكر الرازي
(Istanbul University Press, 2020)كان أبو بكر الرازي محمد بن زكريا أحد العقول الموسوعية الجميلة في تاريخ العلوم في الإسلام. ساهمت الخبرات التي جمعها من مختلف المجالات في نجاحه في بقية الفروع العلمية التي درسها. قادته الخيمياء إلى الكيمياء الحديثة وإلى بناء ... -
Unveiling the Origins and Dynamics of the Hierarchical Triple Star System CN Lyn
(American Astronomical Society, 2025)In this study, we present a detailed analysis of CN Lyn, an overlooked triple star system, by combining spectroscopic data from the literature, photometric Transiting Exoplanet Survey Satellite data, and kinematic techniques. ... -
11. Yüzyılda Bilim ve Teknoloji: El-Bîrûnî’nin Katkıları
(Istanbul University Press, 2020)Bilim Tarihinin kurucusu George Sarton (1884-1956) Ebu’l Reyhan Muhammet ibn Ahmet el-Bîrûnî’yi (973-1061) Orta Çağın en özgün bilim adamlarından biri kabul eder. Yazdığı Bilim Tarihine Giriş isimli devasa eserinde 11. ... -
Introduction,1st International Prof. Dr. Fuat Sezgin Symposium of Islamic History of Science
(Istanbul University Press, 2020)Türk Bilim Tarihçisi Prof. Dr. Fuat Sezgin hocanın 30 Haziran 2018 tarihinde ebediyete irtihalini müteakip Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, 2019 yılını “Fuat Sezgin Yılı” olarak ilan etmiştir. Bu çerçevede ... -
From The Black Cauldron to The White Page: The Witch as a Narrator of Poe’s “The Tell-Tale Heart”
(Trakya University, 2024)Edgar Allan Poe’s “The Tell-Tale Heart” is a famous short story of crime fiction first published in 1843. The tale starts with an unnamed and unreliable narrator addressing an unknown person, often regarded as the reader, ... -
Sonja Brentjes. Teaching and Learning the Sciences in Islamicate Societies (800-1700)
(İlmi Etüdler Derneği (İLEM), 2021)Modern öncesi İslam dünyasında neşvünema bulmuş öğrenme ve eğitimin kültürünü ve sosyal pratiklerini gün yüzüne çıkarmak modern araştırmaların en zor ve tartışmalı alanlarından biridir. Mevcut birincil kaynakların ... -
Takiyüddîn er-Râsıd’ın Rub’u Dairesi (Rub’u Müceyyeb) ile Çarpma ve Bölme İşlemlerinin Nasıl Yapılacağına İlişkin Urcuze li’l-Ceyb ve’d-Darb ve’l-Kısme Adlı Manzum Eseri
(İstanbul University Press, 2023)Matematiksel bilimler kapsamında manzum yazılmış eserlerin ne yoğunlukta kullanıldığı kesin olarak bilinmemekle beraber, İslam medeniyetinin tedris geleneğinde manzum eserlerin mektepten medreseye tüm eğitim kademelerinde ... -
M. Şinasi Acar’ın Eskişehir Enlemi İçin İmal Ettiği Rubu Tahtası
(Istanbul University Press, 2022)İlk kez İslam âleminde kullanılan, rubu daire de denen rubu tahtasının geçmişi, miladi 12. yüzyıla uzanır. Osmanlılarda 20. yüzyıl başlarına kadar sürekli ve yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Küçük, pratik ve taşınabilir ... -
Bilimsel Aletlerin Doğu ile Batı Arasındaki Yolculuğu
(İstanbul Üniversitesi, 2020)Uluslararası Bilim ve Teknoloji Tarihi ve Felsefesi Birliği (IUHPST) bünyesinde yer alan Bilimsel Aletler Komisyonu (Scientific Instrument Commission, SIC) 1981 yılından beri her yıl başka bir ülkede toplanarak bilgi ... -
Max Pfannenstiel’in Yüksek Ziraat Enstitüsü Kütüphane Müdürlüğü Yılları (1938-1941)
(Istanbul University Press, 2021)1933 yılında Ankara’da açılan Yüksek Ziraat Enstitüsü’nün (YZE) kuruluş yıllarında, Alman Hükümeti tarafından gönderilen bilim insanlarının görev yaptığı bilinmektedir. Bunların dışında, Nazi yönetiminden kaçarak Türkiye’ye ... -
Son Başmuvakkit Ahmed Ziya Bey’in Güneş Saatleri Tasarımıyla İlgili Bir Yazısı
(İstanbul Üniversitesi, 2014)İslam’da namaz saatleri Güneş’in yerel konumuna göre tanımlanır. İslam toplumları bu ihtiyaçlarını en kolay şekilde yerine getirebilmek için genellikle Güneş saatlerinden yararlanmışlardır. İslam gökbilimcileri ve muvakkitleri, ... -
Semerkand Astronomi ve Matematik Ekolünün Osmanlı'ya Etkisi: Uluğ Bey'in Sinüs 1°’yi Yaklaşık Belirleme Yöntemi
(İstanbul Üniversitesi, 2013)Uluğ Bey’in, Zic-i Uluğ Bey olarak adlandırılan eserini 1437 tarihinde bitirdiği ifade edilse de bu eser üzerinde 1449 yılındaki ölümüne kadar çalışmaya devam ettiği bilinir.1 Eserin 2. Kitabının, 2. Kısmı sinüs ve ok ... -
Ebû Ali el-Hasan el-Merrâküşî’nin Eserinde Zerkâliyye (Evrensel Disk) Yapım Kılavuzu
(İlmi Etüdler Derneği (İLEM), 2020)On üçüncü yüzyılın büyük astronomlarından Ebû Ali el-Hasan el-Merrâküşî birçok astronomi aletinin yapım ve kullanım kılavuzunu barındıran Câmi‘u’l-mebâdî ve’l-gâyât fî ilmi’l-mîḳât (A’dan Z’ye Mîkât İlmi Ansiklopedisi) ...


















