Semerkand Astronomi ve Matematik Ekolünün Osmanlı'ya Etkisi: Uluğ Bey'in Sinüs 1°’yi Yaklaşık Belirleme Yöntemi

Abstract

Uluğ Bey’in, Zic-i Uluğ Bey olarak adlandırılan eserini 1437 tarihinde bitirdiği ifade edilse de bu eser üzerinde 1449 yılındaki ölümüne kadar çalışmaya devam ettiği bilinir.1 Eserin 2. Kitabının, 2. Kısmı sinüs ve ok (sinüs verse) tanımlarına ayrılmıştır. Sinüs ve kosinüsü şu şekilde tanımlar: “Bir yayın uçlarını bağlayan kirişin bir ucuyla diğer ucundan geçen çapa dik mesafeye sinüs denir. Bir yarım ve bir tam daire yayının sinüsü yoktur. Yarıçapın karesinden bir yayın sinüs karesi çıkarılır ve bu değerin karekökü alınırsa, çeyrek daireyi tümler açının sinüsü (ya da aynı yayın kosinüsü) elde edilir. Bir yayın ortasından kiriş ortasına inilen dike yarı yay oku (sinüs verse) denir”.