Doğal Taş Koruma Uygulamalarında Su İticilerin Etkileri: Organik Kireçtaşı (Küfeki) Örneği

Abstract

Bu çalışmanın konusu, tarihi yapılarda kullanılan doğal taşların korunması için kullanılan su itici malzemelerin doğal taşlar üzerindeki etki ve etkinliğinin irdelenmesidir. Doğal taşlara uygulanan koruyucuların taşlar üzerindeki etkilerini araştırmak önemli bir gerekliliktir. Bu noktadan hareketle hazırlanan tez çalışmasında, doğal taş yüzeylere uygulanabilecek su iticilerin etkileri gözlemlenerek koruma sürecindeki rolleri araştırılmıştır. Çalışma kapsamında konuyla ilgili literatür taraması ve uygulamayla ilgili deneysel çalışmalar yapılmıştır. Deneyler, İstanbul'daki Anemas zindanlarında yapı malzemesi olarak kullanılmış küfeki taşı numuneleri üzerinde uygulanmıştır. Deneysel çalışmaların ilk adımı taşın karakterinin belirlenmesidir. Özgün malzemenin durumunu belirlemek amacıyla fiziksel, kimyasal, mekanik özellikler ve petrografik analizler yapılarak taşın mikro ve makro özellikleri incelenmiştir. İkinci adım su iticilerin içeriklerinin irdelenmesidir. Çalışmada kullanılan su itici malzemelerin SEM ve FT-IR deneyleriyle içerikleri belirlenmiş ve karşılaştırmalar yapılmıştır. Üçüncü adımda uygulanan su iticilerin küfeki taşı üzerindeki etkinliğinin değerlendirilmesidir. Bu bölümde su itici uygulaması yapılmış ve uygulama yapılmamış örneklerin kılcal su emme, ağırlıkça su emme ve su buharı geçirgenliği gibi özellikleri incelenmiştir. Sonraki bölümde, küfeki örnekleri üzerinde nemli ortamda asit yıpratması ve tuz kristallenmesi gibi eskitme deneyleri yapılarak su iticilerin bu deneyler sonrası etkinliği incelenmiştir. Uygulanan eskitme deneyleri sonrasında doğal taş örneklerinin kılcal su emme, ağırlıkça su emme gibi fiziki davranışı ile renk özellikleri karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve sonuçlar verilmiştir.

The subject of this study is to examine the effect and effectiveness of water repellent materials used for the protection of natural stones used in historical buildings. It is an important requirement to investigate the effects of protective applied to natural stones. In the this study prepared from this point of view, the effects of water repellents that can be applied to natural stone surfaces were observed and their roles in the protection process were investigated. Within the scope of the study, literature review and experimental studies related to the application were made. The experiments were carried out on samples of limestone used as building material in the Anemas ungeons in Istanbul.The first step of experimental studies is to determine the character of the stone. In order to determine the condition of the original material, physical, chemical, mechanical properties and petrographic analyzes were made and micro and macro properties of the stone were examined. The second step is to examine the contents of water repellents. The contents of the water-repellent materials used in the study were determined by SEM and FT-IR experiments and comparisons were made. The third step is to evaluate the effectiveness of applied water repellents on limestone. In this section, the properties such as capillary water absorption, water absorption by weight and water vapor permeability of the water-repellent and untreated samples were investigated. In the next section, aging tests such as acid weathering and salt crystallization were performed on the samples, and the effectiveness of water repellents after these experiments were investigated. After the applied aging tests, the physical behavior of natural stone samples such as capillary water absorption, water absorption by weight, and color properties were examined comparatively and the results were given.