2020 İzmir Depremini Yaşamış Bireylerde Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki

Abstract

Bu çalışmanın amacı 2020 İzmir depremini yaşayan bireylerde TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) yaygınlığını, TSSB’yi etkileyen faktörleri ve kişilik özelliklerinin TSSB’ye etkisini incelemektir. Çalışmanın örneklemi İzmir depremini yaşayan 423 yetişkin kişiden oluşmaktadır. Çalışmada demografik bilgi formu, depremle ilgili soruların yer aldığı bilgi formu, DSM 5 için Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kontrol Listesi (TSSBKL) ve Büyük Beş- 50 Kişilik Testi kullanılmıştır. Çalışmada 97 kişinin DSM 5 için TSSBKL ölçeğinden 48 puan ve üstü alarak TSSB tanısı alabilecek düzeyde oldukları tespit edilmiştir. TSSB’yi yordayan risk faktörleri arasında kadın olmak, genç yaşta olmak, depremden ekonomik anlamda olumsuz etkilenmek, deprem sonrası evin hasar alması, deprem sonrası ev değiştirmek ve tanıdığı birinin yaralanması yer almıştır. Kişilik özelliklerinin TSSB’yi yordayıcı etkisinin incelenmesi amacıyla yapılan Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi sonuçlarına göre ise Duygusal Dengelilik Faktörünün TSSB’yi yordadığı tespit edilmiştir. Bu bulguların, psikologların doğal afetlere maruz kalan insanlar için müdahale stratejileri geliştirmeleri ve TSSB tanısı olan bireylerin iyileşmesine yardımcı olmaları için faydalı olacağı düşünülmektedir.

The aim of this study is to examine the prevalence of PTSD (Post-traumatic Stress Disorder), the predictive factors of PTSD, and the effect of personality traits on PTSD in individuals who experienced the 2020 Izmir earthquake. The study sample consists of 423 adults who experienced the Izmir earthquake. Demographic information form, information form including questions about earthquakes, Post Traumatic Stress Disorder Checklist for DSM 5, and the Big Five- 50 Personality Test were used in the study. The study determined that 97 people were at a level to be diagnosed with PTSD by getting 48 points and above from the PTSDCL (Post-traumatic Stress Disorder Control List) scale for DSM 5. Among the risk factors predicting PTSD were being a woman, being young, being negatively affected by the earthquake, damage to the house after the earthquake, changing house after the earthquake, and injury to a friend. According to the results of the Multiple Linear Regression Analysis conducted to examine the predictive effect of personality traits on PTSD, it was determined that the Emotional Stability Factor predicted PTSD. It is thought that these findings will be helpful for psychologists to develop intervention strategies for people exposed to natural disasters and to help individuals with a diagnosis of PTSD recover.