Yakın Kaybında Yas Sürecinin Başa Çıkma ve Bilişsel Çarpıtmalar Bağlamında İncelenmesi

Abstract

Bir yakının ölüm sebebiyle kaybedilmesi, insan hayatı için en acı verici deneyimlerden biri olmakla birlikte hayatın normal akışında yaşanabilecek doğal bir gerçekliktir. Normal ve beklenebilir olmasının yanında fazlasıyla zorlayıcı olması, yakın kaybını farklı dinamiklerle karmaşık hale getirmekte ve birçok yaşam alanında kayıp etkisinin ilişkili faktörlerle incelenmesini gerekli kılmaktadır. Genellikle yakın kaybını takiben ortaya çıkan ve her insan için parmak izi kadar biricik olan yas sürecinin; kayıp yaşayan kişinin bilişsel, duygusal, davranışsal, sosyal değişimleri ve tepkileriyle birlikte kişinin içerisinde bulunduğu ve kaybın yaşandığı sosyokültürel bağlam açısından incelenmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu açıdan bakıldığında, kayıp yaşayan kişilerin yas sürecinde hangi başa çıkma yöntemlerini kullandığının ve ne gibi bilişsel değişimler yaşadığının anlaşılması da incelemeye değer görülmektedir. Bu derleme çalışmasında da kayıp, yas, başa çıkma ve bilişsel çarpıtma kavramlarına; literatürdeki mevcut bilgiler ışığında açıklamalar getirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma aracılığıyla kişinin yakın kaybıyla nasıl başa çıktığının açıklanabilmesi ve gözlemlenen bilişsel çarpıtmaların yas sürecinde yaşanan bilişsel değişimler üzerinden incelenmesi, konunun ilgilisi uzmanlar ve araştırmacılarla birlikte kendi yas sürecini anlamaya çalışan kayıp yaşamış kişilere de fayda sağlayabilecektir.

Losing a loved one due to death is one of the most painful experiences in human life, but it is a natural reality that can be encountered in the normal course of life. While it is a normal and expected part of life, it presents significant challenges, adding complexity to the grieving process with various dynamics. This complexity necessitates the examination of the impact of loss in various aspects of life, taking into account related factors. The grief process, which typically follows a loss and is as unique as a fingerprint for each person, underscores the importance of studying the cognitive, emotional, behavioral, and social changes and reactions of individuals who have experienced loss. It is also crucial to consider the sociocultural context in which the person is situated and where the loss occurred. From this perspective, it is valuable to explore the coping mechanisms employed by individuals who have experienced loss and the cognitive changes they undergo during the grief process. This review study aims to delve into the concepts of loss, grief, coping, and cognitive distortion, offering insights based on existing literature. By doing so, this study seeks to elucidate how individuals cope with bereavement and shed light on observed cognitive distortions stemming from the cognitive changes experienced during the grief process. This information can be beneficial for experts, researchers, and individuals who have experienced loss, aiding them in comprehending their own grief journeys.