19. Yüzyılda Osmanlı Devletinde Değnekçilik Mesleği

Abstract

Değnekçiler; hamal ve kayıkçı esnafının sorunlarını kethüdaya iletmek, bu esnafın vermekle yükümlü olduğu vergileri (rüsûm) toplamak, denetlemek, hamal ve kayıkçıların ihtiyaç duyulan alanlarda istihdamını sağlamak gibi muhtelif görevleri üstlenmişlerdir. Lonca sisteminde esnaf ile kethüda arasındaki iletişim genel olarak yiğitbaşılar tarafından sağlanmışken, hamal ve kayıkçı esnafı içerisinde kethüda-esnaf koordinasyonunu sağlayan görevli değnekçi olarak adlandırılmıştır. Değnekçiler; klasik dönemde lonca sistemi çerçevesinde faaliyetlerini yürütürken, 19. yüzyılda İhtisab veya Hububat Nezâreti, Şehremâneti kurulduktan sonra ise başkentte Şehremâneti veya Altıncı Daire Müdüriyeti, taşrada ise taşra belediye teşkilatları tarafından faaliyetlerini yürütmüşlerdir