17. Yüzyılda Yenişehir-i Fenarlı Akçelizade el-Hac Ahmed Ağa’nın Nakit Vakfı ve Şehirdeki Meşhur Mevlevihane

Abstract

Bu makalede Kozani (Kuzey Yunanistan)’deki Devlet Arşivleri’nde saklanan Osmanlı arşiv kaynaklarına dayanarak konumuz Yenişehir-i Fenar’lı Akçelizade Elhac Ahmed Ağa’nın önemli nûkûd vakfı ve bu vakfın aynı şehirde bulunan meşhur Mevlevihane ile münasebeti olacaktır. Kullanılan kaynaklar 17. yüzyılın ikinci yarısından kadı sicilleri ve vakıf muhasebe defterleridir. Bu iki kaynak çok güzel bir şekilde birbirlerini tamamlayarak bizim, mühim bir taşra merkezi olan Osmanlı Larissa tarihinin meçhul sayfalarına bakmamızı kolaylaştırıyor. 17. yüzyılın Yenişehir-i Fenar’ında nakit vakıfl arı, şehrin iktisadi ve içtimai hayatında çok önemli bir rol oynamıştır. Bu rolü aydınlatan iyi bir örnek, Osmanlı İmparatorluğu'nun en büyük Mevlevi zaviyelerinden olan ve asitane olarak vasıfl andırılan şehrin Mevlevihanesi’nin böyle bir nakit vakfına bağlı olmasıdır. Öte yandan sözü edilen Mevlevihane’nin kurucusunun şimdiye dek Ahmed adlı biri olduğunu biliyorduk. Bu Ahmed’in kaynaklarımızda geçen Akçelizade el-Hac Ahmed Ağa olduğunu bir dereceye kadar kesin olarak söyleyebiliriz.