Madde Bağımlılığında Nüksü Önlemede Bilinçli Farkındalığın Önemi: Bir Derleme Çalışması

Abstract

Bu çalışmada, zor duygularla baş etmede bir yöntem olarak kullanılan bilinçli farkındalık uygulamalarının madde bağımlılığında nüksü önlemek için nasıl kullanılacağına yönelik bilgiler anlatılmıştır. Bilinçli farkındalık uygulamaları sağlıklı gelişimi desteklerken stresi azaltır, iyilik hâlini arttırır ve duygusal dengeyi sağlar. Madde bağımlılığı tedavisinde kullanılması oldukça yenidir. Bilinçli farkındalık, madde yoksunluğuna bağlı stres anında, öğrenme ve iyilik hâlini destekleyen öz farkındalık, öz regülasyon ve duygusal denge ile doğrudan ilişki kurmayı sağlayarak zihnin bu durumla baş edebilmesine yardım eder. Madde bağımlılığında nüksü önlemedeki grup çalış malarında oturumlar; deneysel egzersizler ve tartışmalardan oluşmaktadır. Buradaki amaç kişinin şu anki deneyimleri, nüks, iyileşme ya da hayat tarzı gibi anahtar noktaları tartışmanın merkezinde tutmaktır. Bilinçli farkındalık uygulamalarıyla katılımcıların dikkati sürekli olarak şu anda olanlara çevrilmiş olduğundan yorum ve hikâyelerin arasında kaybolup gitmeleri önlenmiş olur. Programın diğer güçlü bir yanı ise bilinçli farkındalık uygulamalarının öneminin kişiye kendini suçlu hissettirmeden ve yargılamadan ele alınması ve uygulama konusunda nazikçe cesaretlendirilmesidir. Bu sayede uygulamada ortaya çıkan zorluklar başarısızlığın değil zihinle ilgili eğilimlerin işareti olarak değerlendirilmekte ve yaşanan güçlükler normalize edilerek kişilerin motivasyonları korunmaktadır. Bilinçli farkındalık temelli nüks önleyici programın en can alıcı noktası diğer terapilerin aksine kişilere hiçbir şekilde etiketleme yapılmamasıdır. Bunun yerine kişilerin deneyimlerinin bir değer atfedilmeden yalnızca gözlenmesi ve kabullenilmesi istenir. Tüm bu uygulamalarla hedeflenen kişinin eylemlerine karşı daha farkında ve kabullenici olmasını sağlamaktır.