Üniversite Öğrencilerinde Akademik Erteleme Davranışının Akademik Öz-Yeterlik ve Öznel İyi Oluşla İlişkisinin İncelenmesi: Bir Derleme Çalışması

Abstract

Erteleme davranışı, bireylerin yerine getirmekle sorumlu oldukları görev, sorumluluk ve kararları, olumsuz bir duruma sebep olabileceğini bilmesine rağmen ertelemesi ya da geciktirmesidir. Bu davranış kişilerde kaygı ve rahatsızlık duygularına ve günlük yaşam kalitesinde bozulmalara sebep olabilmektedir. Akademik erteleme ise, erteleme davranışının alt türlerinden biridir ve öğrenciler arasında sıkça görülmektedir. Üniversite öğrencilerinin akademik olarak yerine getirmeleri gereken birçok farklı görevler bulunmakta, ancak olumsuz sonuçlara yol açan akademik erteleme davranışı, öğrenciler arasında giderek artmaktadır. Alanyazında bu davranışın farklı değişkenlerle ilişkisini ortaya koyan pek çok çalışma mevcuttur. Bu çalışmanın temel amacı ise, akademik erteleme davranışının akademik öz-yeterlik ve öznel iyi oluşla ilişkisini ortaya koyan çalışmalar hakkında geleneksel bir derleme yapmaktır. Bunun için, 2018 -2023 yılları arasında yayınlanmış araştırmalar belirli dahil etme ve hariç tutma kriterleri belirlenerek “PubMed”, “Science Direct”, “Google Scholar”, “Tübitak Ulakbim”, “YÖK Tez Merkezi” ve “YÖK Açık Bilim” gibi veri tabanlarında tarama yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, akademik erteleme eğilimi ile akademik öz yeterlik düzeyleri arasında anlamlı, negatif yönlü, akademik erteleme ile psikolojik iyi oluş düzeyleri arasında negatif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Alanyazında farklı değişkenlerle yapılan pek çok çalışma tutarlı sonuçlar vermekte ve kanıtları güçlendirmektedir. Çalışmanın son kısmında da, dahil edilen çalışmaların sonuçları birbiri ile karşılaştırılarak yorumlanması ile, psikoterapi uygulamaları ve gelecek bilimsel çalışmalar için bazı önerilerde bulunulmuştur.

Procrastination behavior is when individuals postpone or delay the tasks, responsibilities and decisions that they are responsible for fulfilling, even though they know that it may cause a negative situation. This behavior can cause feelings of anxiety and discomfort and deterioration in the quality of daily life. Academic procrastination is one of the subtypes of procrastination behavior and is frequently observed among students. University students have many different tasks to fulfill academically, but academic procrastination behavior, which leads to negative consequences, is increasing among students. There are many studies in the literature that reveal the relationship between this behavior and different variables. The main purpose of this study is to conduct a review of the studies that reveal the relationship between academic procrastination behavior and academic self-efficacy and subjective well-being. For this purpose, the studies published between 2018 and 2023 were searched in databases such as "PubMed", "Science Direct", "Google Scholar", "Tübitak Ulakbim", "YÖK Thesis Center" and "YÖK Open Science" by determining certain inclusion and exclusion criteria. In line with the results obtained, it was found that there was a negative and statistically significant relationship between academic procrastination tendency and academic self-efficacy levels. And also it was found that a negative and statistically significant relationship between academic procrastination and psychological well-being levels. Many studies conducted with different variables in the literature give consistent results and strengthen the evidence. In the last part of the study, the results of the included studies were compared and interpreted, and some suggestions were made for psychotherapy practices and future scientific studies.