Üsküdar Çocuk Kütüphaneleri

Abstract

Çocukluk dönemi, kişide öğrenmenin en yoğun olduğu, kültürel normların geliştiği ve temel alışkanlıkların edinildiği bir süreçtir. Bu süreç göz önüne alındığı zaman, çocuğun toplumun bir bireyi olmasında, sosyalleşmesinde ve gelişiminde, etkileşim içinde olduğu ve fiziksel çevresini oluşturan mekanlar büyük öneme sahiptir. Osmanlı‟da çocukların eğitim-öğretimini sağladıkları ve çocuklara hizmet veren kurumlar olan sıbyan mektepleri, külliye yapıları içinde yer almaktadır. Bu yapılar Tanzimat döneminde eğitim alanında yapılan değişikliklerle beraber önemini yitirmiştir. Üsküdar‟daki Osmanlı külliye yapıları içinde bulunan sıbyan mekteplerinin bazıları restore edilerek Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı çocuk kütüphanesi olarak faaliyetine devam etmektedir. Çocuk kütüphaneleri, eğitici-öğretici yayınları bir arada bulunduran ve uygun şartlarda onlara sunan, bu doğrultuda istedikleri yayını seçme hakkı veren ve gerektiğinde rehberlik eden mekanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmanın amacı, Üsküdar‟daki çocuk kütüphanelerinin mekansal özellikleri, çocukların mekanı algısı ve kullanımı değerlendirmektir. Çalışma kapsamında, Üsküdar Selimiye Çocuk Kütüphanesi, Üsküdar Çinili (Maypeyker Kösem Sultan) Çocuk Kütüphanesi ve Üsküdar Mihrimah Sultan Çocuk Kütüphanesi incelenmiştir. Bu yapıların mimari ve plan özellikleri çizim ve fotoğraflar üzerinden değerlendirilerek, sonuç kısmında çocuk-kütüphane mekansal kullanım ilişkisine dair bazı saptamalar ve önerilerde bulunulmuştur. Çalışma, çocuk-mekan ve çocuk-kütüphane ilişkisini inceleyecek araştırmacılara ve bundan sonra yapılacak çalışmalara öncülük etmesi açısından önem taşımaktadır.