Tiyatro Oyuncularının Beş Faktör Modeli Çerçevesinden Kişilik Özelliklerinin İncelenmesi ve Meslek Grubu Profillerinin Oluşturulması

Abstract

Birçok çalışmada tiyatro oyuncuları ile oyuncu olmayan kişiler arasında kişilik özellikleri açısından farklılıklar olduğu bildirilmiştir. Bu çalışmanın da amacı Beş Faktör Kişilik modeli çerçevesinde tiyatro oyuncularının kişilik özelliklerinin incelenmesi ve meslek profillerinin çıkarılmasıdır. Çalışmaya 88 tiyatro bölümü öğrencisi, 156 da profesyonel tiyatro oyuncusu Beş Faktör Kişilik Envanteri’ni doldurarak katılmıştır. Veriler iki boyutta incelenmiştir. Önce her iki grup kişilik özellikleri açısından birbiri ile karşılaştırılmıştır. Daha sonra ise her iki grubun verisi ölçeğin norm gruplarının verisi ile karşılaştırılmıştır. Sonuçlara göre profesyonel tiyatro oyuncularının, tiyatro öğrencilerinden düzenlilik, kurallara bağlılık ve sorumluluk/kararlılık alt boyutlarında farklılık taşıdıkları belirlenmiştir. Profesyonel tiyatro oyuncularının daha düzenli, sorumlu ve kararlı oldukları, tiyatro öğrencilerinin de profesyonel tiyatro oyuncularından daha kurallara bağlı oldukları belirlenmiştir. Norm grupları ile yapılan karşılaştırmada ise tiyatro öğrencilerinin ölçeğin öğrenci norm grubundan canlılık, girişkenlik, hoşgörü, uzlaşma, yumuşak kalplilik/ elseverlik, kurallara bağlılık, sorumluluk/kararlılık, heyecan arama, duygusal değişkenlik, analitik düşünme, duyarlılık, yeniliğe açıklık boyutlarında ve dışadönüklük, özdenetim/sorumluluk, gelişime açıklık faktörlerinde; profesyonel tiyatro oyuncularının ise ölçeğin yetişkin norm grubundan canlılık, girişkenlik, etkileşim, hoşgörü, sakinlik, uzlaşma, yumuşak kalplilik/elseverlik, düzenlilik, kurallara bağlılık, heyecan arama, duygusal değişkenlik, analitik düşünme, duyarlılık, yeniliğe açıklık boyutlarında ve dışadönüklük, özenetim/sorumluluk, duygusal tutarsızlık, gelişime açıklık faktörlerinde istatistiksel düzeyde anlamlı farklılık taşıdıkları görülmüştür.

The purpose of this study is to examine the personality characteristics of the subjects who are studying drama and professional players within the framework of Five Factor Model. Eighty eight drama students and 156 professional actors who completed The Five Factor Personality Inventory participated in this study. The data was analyzed in two phases. The data related to both groups, consisting of drama students and professional actors, were examined then the results were compared with the normative sample of the inventory. Although the overall results showed that there were no differences between the student and the professional group according to the factors of the inventory, there were some differences on the sub-dimensions of the inventory. While professionals scored higher on the orderliness and conscientiousness/determination, and stability dimensions than did the students, students scored higher on the compliance with the rules than did the professionals. The comparison of the results of the subjects with the normative groups showed that the drama student group differed significantly from the student normative sample of the inventory on the dimensions of liveliness, assertiveness, tolerance, reconciliation, altruism, compliance with the rules, conscientiousness/determination, excitement seeking, emotional lability, analytical thinking, sensitivity, and openness to experience and on the factors of extroversion, self-control/conscientiousness, and openness to experience. While the professional actor group differed significantly from the adult normative sample on the dimensions of liveliness, assertiveness, interaction, tolerance, calmness, reconciliation, altruism, orderliness, compliance with the rules, excitement-seeking, emotional lability, analytical thinking, sensitivity, and openness to experience, and on the factors of extroversion, self-control/conscientiousness, emotional instability, and openness to experience.